't Hoompje wel of geen rijksmonument is geen zaak van Sluis

Of 't Hoompje de status van rijksmonument gaat kwijtraken is helemaal niet aan de gemeente Sluis om te beslissen. De vereniging Heemschut heeft de moed nog lang niet opgegeven en blijft zich inzetten voor het vervallen monument.

Onlangs maakte de gemeente Sluis bekend dat ze af wil van de status van rijksmonument voor 't Hoompje in Sint Anna ter Muiden. Na dik dertig jaar leegstand is het gebouw dermate slecht dat er eigenlijk niks meer te redden valt, is de redenering van Sluis. "Dat is niet aan de gemeente", reageert Arjen Drijgers, voorzitter van de Zeeuwse afdeling van de vereniging Heemschut. Heemschut is een vereniging met als doel het beschermen van cultuurmonumenten en neemt het al jaren en jaren op voor 't Hoompje.

De gemeente Sluis kan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed wel vragen om een rijksmonument van de lijst af te voeren, de beslissing is aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. En die overheidsinstantie gaat niet over een nacht ijs. Heemschut heeft bezwaar gemaakt tegen het voornemen van Sluis om 't Hoompje de status van rijksmonument te ontnemen.

Rapport
Sluis baseert zich op een bouwkundig rapport dat in 2022 is gemaakt. Heemschut zou het rapport graag inzien maar de gemeente weigert dat. Heemschut heeft het Sluis er al vriendelijk om gevraagd omdat de vereniging niet voetstoots wil aannemen dat het gebouw reddeloos is. "Wij denken dat er zeker nog wel elementen aanwezig zijn die het redden waard zijn. Liefst krijgen we het rapport gewoon van de gemeente maar als dat niet gebeurt, dan moeten we het op een andere manier doen." De Wet Open Overheid (voorheen een Wob-verzoek) is een van de mogelijke kaarten die Heemschut nog niet wil trekken.

"In Sluis hebben ze nooit echt doorgezet" - Arjen Drijgers, voorzitter Heemschut Zeeland

Heemschut Zeeland heeft zich ook al tot de provincie gewend. "Het is de wettelijke taak van een gemeente om erop toe te zien dat monumenten niet verkrotten. We hebben daarom ook aan de provincie gevraagd in te grijpen. We hebben een beroep gedaan op interbestuurlijk toezicht. Daarover moet nog een besluit genomen worden. Dat kan lang duren."

De gemeente Wassenaar zit met een vergelijkbaar dossier. In die plaats laat 't Hoompje-eigenaar Ronnie van de Putte, Huize Ivicke verpauperen. "Het verschil met Sluis is dat de gemeente Wassenaar wél inzet op handhaving. Er zijn al dwangsommen opgelegd. Ze hebben onlangs een aannemer opdracht gegeven dat pand wind- en waterdicht te maken. De rekening (dik een miljoen euro red.) gaat naar de eigenaar. In Sluis hebben ze nooit echt doorgezet."

Strafbaar
Het vernielen of verwaarlozen van een rijksmonument is strafbaar. Heemschut deed daar in 2021 al aangifte van. Tot een strafrechtelijke vervolging kwam het niet omdat het werd gezien als een zaak voor de bestuursrechter. "We zijn daarop naar het gerechthof in Den Bosch gegaan", vertelt Drijgers. "Daar kregen we enerzijds wel gelijk dat er voldoende vlees is voor een strafzaak, maar ook dat het de zaak niet erg kansrijk werd geacht, juist omdat Sluis steeds heeft nagelaten te handhaven." Door decennia niet door te pakken heeft Sluis een indruk gewekt dat er niet iets strafbaars aan de hand was. Liefst trekt Heemschut daarom samen op met de gemeente Sluis. Als de gemeente stevig handhaaft, heeft Heemschut een sterkere zaak wanneer ze opnieuw aangifte doet.

Door: Guido van der Heijden